Mobiliteitsbudget wint aan populariteit

Sterke stijging bij werknemers en bedrijven

Op 1 maart 2024 bestaat het mobiliteitsbudget zes jaar. In die periode heeft het systeem een aanzienlijke groei doorgemaakt, met name in de afgelopen drie jaar. Het aantal bedrijven dat een mobiliteitsbudget aanbiedt, is in die periode meer dan verdubbeld. Momenteel stelt 3,2% van de werkgevers in de privésector deze optie ter beschikking van hun werknemers. Ook aan de kant van de werknemers is er een stijgende belangstelling: in het afgelopen jaar nam het aantal werknemers dat voor het mobiliteitsbudget kiest met 50% toe. Opvallend is dat de populariteit niet langer beperkt blijft tot jongere werknemers; veertigers en vijftigers maken steeds vaker de overstap.

Uit een analyse van hr-expert Acerta Consult, gebaseerd op data van meer dan 350.000 werknemers en 28.000 werkgevers in de privésector, aangevuld met gegevens van het digitale HR-platform Mbrella, blijkt dat het gemiddelde mobiliteitsbudget 7.294,96 euro bedraagt. Het terugbetalen van huisvestingskosten blijft de meest gekozen besteding. Ondanks deze positieve evolutie ziet Acerta Consult nog veel onbenut potentieel in het systeem.

Drievoudige stijging in vijf jaar tijd

Het mobiliteitsbudget stelt werknemers met recht op een bedrijfswagen in staat om hun budget flexibel te besteden aan een milieuvriendelijkere wagen (pijler 1), alternatieve vervoersoplossingen of huisvesting (pijler 2), of een cashuitkering (pijler 3). In 2024 koos 3,4% van de werknemers met een bedrijfswagen voor het mobiliteitsbudget, wat een verdrievoudiging betekent ten opzichte van 2020 (1,1%). De groei is vooral zichtbaar bij nieuwe werknemers: 4,3% van de werknemers die recent een nieuwe baan startten, kozen voor het mobiliteitsbudget, een verviervoudiging ten opzichte van 2020.

Een recente trend is de stijgende interesse onder veertigers en vijftigers. In deze leeftijdsgroep steeg het gebruik van het mobiliteitsbudget van 0,25% in 2023 naar 0,47% in 2024. Dit kan worden toegeschreven aan veranderende woon- en mobiliteitsbehoeften, zoals verhuizen naar stedelijke gebieden of minder afhankelijkheid van een wagen.

Nog steeds beperkt aanbod bij werkgevers

Hoewel het aantal bedrijven dat een mobiliteitsbudget aanbiedt in drie jaar tijd meer dan verdubbelde (van 1,5% in 2021 naar 3,23% in 2024), blijft het totale percentage relatief laag. Voor werknemers is de beschikbaarheid van het mobiliteitsbudget afhankelijk van hun werkgever, wat de adoptie ervan beperkt. Een hervorming in het recente regeerakkoord kan hierin verandering brengen: werkgevers met een wagenpark zullen het mobiliteitsbudget verplicht moeten aanbieden aan werknemers die in aanmerking komen voor een bedrijfswagen. Daarnaast komt er een gunstige (para)fiscale regeling voor het systeem.

Volgens Karolien Van Herpe, mobiliteitsexpert bij Acerta Consult, tonen bedrijven toenemende interesse in het mobiliteitsbudget, maar zetten velen de stap nog niet. Ze wijst erop dat de verborgen kosten van een bedrijfswagen – zoals kilometervergoeding en schadefranchises – niet van toepassing zijn bij het mobiliteitsbudget. De hervorming kan bedrijven ertoe aanzetten om sneller de overstap te maken.

Mogelijkheden tot verdere optimalisatie

Ondanks de groei zijn er enkele struikelblokken die een bredere implementatie in de weg staan. Momenteel is het mobiliteitsbudget enkel beschikbaar voor werknemers met een bedrijfswagen en voor werkgevers die bedrijfswagens in hun verloningsbeleid hebben. Dit sluit bedrijven uit die om ecologische redenen nooit bedrijfswagens hebben aangeboden. Daarnaast blijft de derde pijler, de cashuitkering, relatief populair, hoewel dit fiscaal de minst voordelige optie is. Mogelijk zijn de mogelijkheden binnen de tweede pijler – zoals duurzame vervoersalternatieven en huisvestingskosten – onvoldoende bekend bij werknemers. Hoe de hervormingen uit het regeerakkoord deze punten zullen aanpakken, blijft af te wachten.

Efficiënter en duurzamer gebruik van het budget

Sinds 1 januari 2024 geldt een nieuwe regelgeving die bepaalt welke kosten in aanmerking komen voor het mobiliteitsbudget en binnen welke grenzen deze moeten blijven. De bedoeling is om de besteding van het budget te optimaliseren zonder de kosten voor werkgevers te verhogen.

In 2024 werd 61% van de mobiliteitsbudgetten besteed aan huisvestingskosten (huur of hypotheek), 16% aan het leasen van een milieuvriendelijke wagen en 15% werd uitgekeerd als cashbedrag. Dit bevestigt de blijvende populariteit van het terugbetalen van woonkosten. Tegelijkertijd neemt de interesse in elektrische wagens toe: het aandeel van milieuvriendelijke voertuigen binnen pijler 1 steeg van 10% in 2022-2023 naar 16% in 2024. Volgens Amaury Gérard, CEO van Mbrella, wijst dit op een toenemende acceptatie van elektrische wagens onder werknemers.

Toekomstperspectieven

Het mobiliteitsbudget blijft aan populariteit winnen, zowel bij werkgevers als werknemers. Hoewel het aantal bedrijven dat het aanbiedt toeneemt, blijft het aandeel nog relatief laag. De hervorming binnen het regeerakkoord zal waarschijnlijk leiden tot een verdere groei en een breder aanbod voor werknemers. Tegelijkertijd tonen de cijfers aan dat werknemers steeds vaker voor duurzame en flexibele mobiliteitsopties kiezen, met een opvallende stijging in de leeftijdsgroep van veertigers en vijftigers. Door verdere optimalisatie en een bredere toegankelijkheid kan het mobiliteitsbudget in de toekomst een nog belangrijkere rol spelen in het Belgische mobiliteitsbeleid.