Zelfrijdende voertuigen: wie zal betalen bij schade?

Juridisch artikel

Men verwacht dat zelfrijdende voertuigen aanzienlijk minder ongevallen zullen veroorzaken. Toch blijft software niet onfeilbaar, en rijst de vraag: wie is aansprakelijk bij schade?

Dame Justitia

Auto zonder bestuurder

Momenteel wordt bij verkeersongevallen gekeken naar de bestuurders van de betrokken voertuigen. Maar wat als er in de toekomst volledig zelfrijdende wagens zijn? Moet dan een passagier aansprakelijk worden gesteld, of ligt de verantwoordelijkheid bij de software die de auto bestuurt? Onze wetgeving heeft hier nog geen specifieke regels voor, waardoor we ons voorlopig moeten baseren op foutaansprakelijkheid en aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken.

Foutaansprakelijkheid: wie is in fout?

Volgens artikel 1382 van het oude Burgerlijk Wetboek moet iemand die schade toebrengt aan een ander deze schade vergoeden. In de herziene wetgeving sinds 1 januari 2025 blijft dit principe behouden in artikel 6.5 van het nieuwe Burgerlijk Wetboek: "Eenieder is aansprakelijk voor de schade die hij door zijn fout aan een ander veroorzaakt."

Nieuw is dat het begrip "fout" nu gedefinieerd wordt als:

De schending van een wettelijke regel.
De schending van de algemene zorgvuldigheidsnorm, die vereist dat men handelt zoals een voorzichtig en redelijk persoon in dezelfde omstandigheden.

De gebrekkige zaak

Een tweede mogelijke grond voor aansprakelijkheid is de verantwoordelijkheid voor een "gebrekkige zaak". Volgens de nieuwe wetgeving is de bewaarder van een zaak foutloos aansprakelijk voor schade door een gebrek aan die zaak. De bewaarder is degene die de feitelijke controle over de zaak heeft, meestal de eigenaar, tenzij hij bewijst dat iemand anders de bewaring op zich nam.

Opgelet: indien een derde of de benadeelde zelf een fout maakt, kan de bewaarder regres vorderen.

Wat is een "gebrekkige zaak"?

Volgens de nieuwe wetgeving is een zaak "gebrekkig" wanneer ze door een van haar kenmerken niet de veiligheid biedt die men in de gegeven omstandigheden mag verwachten. Voor aansprakelijkheid moet er een oorzakelijk verband bestaan tussen het gebrek en de schade. Dit betekent dat de schade zonder het gebrek niet zou zijn ontstaan.

Bij volledig autonome voertuigen zonder menselijke tussenkomst wordt de eigenaar van het voertuig doorgaans als aansprakelijke beschouwd, tenzij hij kan aantonen dat er een technisch defect was. In dat geval kan ook de fabrikant of softwareleverancier aansprakelijk worden gesteld. Hoe dit zich verder ontwikkelt, blijft afwachten!

Gerelateerde artikels

Schade na onderhoudsbeurt: bent u aansprakelijk?

Na een onderhoudsbeurt meldt een klant een ongeval en beweert dat een fout tijdens het onderhoud de oorzaak was. hij verloor hierdoor de controle over het stuur. de vraag is of u hiervoor aansprakelijk bent en of de klant dit kan bewijzen.

Is onze wetgeving klaar voor de zelfrijdende auto?

Een aantal jaren geleden leek het nog sciencefiction te zijn, maar heden ten dage zijn de zelfrijdende voertuigen zeer kortbij. de softwarefabrikanten menen dat deze voertuigen veel minder ongevallen met zich zullen meebrengen, maar toch mogen we niet vergeten dat ook de gebruikte software niet onfeilbaar is. de vraag die zich hierbij stelt, is te weten wie zal betalen in het geval dat er zich een schadegeval voordoet.

Zelfrijdende auto's: utopie of dystopie?

Hoewel zelfrijdende auto's belangrijke voordelen kunnen opleveren voor de verkeersveiligheid, mogen we niet blind zijn voor andere effecten...

De toekomst is aan de autonoom rijdende auto

Terwijl media en politiek weinig bereidheid tonen om het huidige, ‘consensus-wetenschappelijk’ gevoerde energie-, milieu- en mobiliteitsbeleid oprecht onder de loep te nemen, zochten we professor mark pecqueur, docent en onderzoeksleider autowetenschappen aan de thomas more hogeschool én lid van de europese adviescommissie (sae – society of automotive engineers), opnieuw op. pecqueur is overtuigd dat de zelfrijdende voertuigen realiteit zijn en neemt ook in dit domein geen blad voor de mond. “het debat rond autonome voertuigen verdraagt de technologische realiteit blijkbaar niet. het wordt tijd dat de media ook hierin hun opiniërend ‘influencing’-geklets door op feiten steunende onderzoeksjournalistiek vervangen.”