TE WEINIG AANDACHT VOOR BELANG VAN KWALITEITSVOLLE REMVLOEISTOFFEN

REMVLOEISTOF BIEDT TAL VAN KANSEN OM SERVICE- EN VERKOOPACTIVITEITEN AAN TE BIEDEN

De sector meent dat remvloeistoffen over het algemeen te weinig aandacht krijgen. Het betreft immers een veiligheidsgerelateerd onderdeel van elk voertuig. Studies tonen aan dat te veel voertuigen over onze wegen rijden met een remvloeistofniveau en vloeistofkwaliteit 'beneden alle peil'. Particulieren worden dan ook het best gewezen op het belang van kwaliteitsvolle remvloeistoffen. Remvloeistof is nodig zolang er met hydraulische remsystemen gereden wordt.

BELANG VAN KWALITEITSVOLLE REMVLOEISTOFFEN

Bij het indrukken van het rempedaal kan de druk in het hydraulische systeem oplopen tot 100 bar. Wanneer ABS en ESP in werking treden, loopt de druk verder op tot maximaal 200 bar. Die drukopbouw moet zo snel en zo vlot mogelijk gebeuren. Daarom wordt in zowat alle moderne voertuigen een remvloeistof op glycolbasis gebruikt. Die voldoet aan drie essentiële basiseigenschappen: smerend, temperatuurbestendig en niet-samendrukbaar. De remvloeistof vormt binnen het remsysteem een kritisch veiligheidselement dat de nodige aandacht en zorg vereist. 

VEELVOORKOMEND PROBLEEM: WATER- EN LUCHTINFILTRATIE

Conventionele remvloeistoffen zijn hygroscopisch; d.w.z. ze trekken vocht aan uit de atmosfeer. Dat proces vindt plaats in een 'gesloten' remsysteem, maar waterdampmoleculen penetreren langzaam de flexibele rubberen remleidingen. Wanneer het remsysteem verouderd is en de rubberen slangen niet langer perfect afgedicht of uitgerekt worden, neemt het volume van het remsysteem ietwat toe. Na verloop van tijd resulteert die vochtinfiltratie in een daling van het kookpunt van de remvloeistof. Die factor oefent een nefaste invloed uit op de remprestaties en het remgevoel. Water in de remvloeistof verhoogt bovendien het risico op 'vapour lock', een natuurkundig fenomeen dat ontstaat bij de vermenging van vloeistoffen met verschillende vluchtigheden. Wanneer de remvloeistof kookt, ontstaan er luchtbellen. Ook lucht/gas hoort niet thuis in een hydraulisch remsysteem, omdat het een samendrukbare stof is, terwijl een vloeistof dat niet is. Het voertuig zou in dat geval nog wel afgeremd worden, maar de remprestaties zouden drastisch verminderen - met alle levensgevaarlijke gevolgen van dien. Ook bij het ontluchten na een herstelling kan er aan het remsysteem wat vloeistof weglopen die niet wordt aangevuld. Een vakbekwame garagist zal normaliter zeker de remvloeistof bijvullen bij het vervangen van een remzadel of cilinders bij trommelremmen. Daarbij komt natuurlijk ook een economisch aspect kijken, en het is dan aan de garagehouder om het veiligheidsaspect goed aan de klant te communiceren.

KOOKPUNTAFHANKELIJK

Er bestaan diverse categorieën van remvloeistoffen, afhankelijk van het kookpunt. De standaard werd vastgelegd door het Amerikaanse DOT (Department of Transportation). Hoe hoger het kookpunt van de remvloeistof, hoe beter. We onderscheiden twee kookpunten bij remvloeistoffen; een droog en een nat kookpunt. Bij een droog kookpunt is er absoluut geen water/ vocht in de remvloeistof opgenomen, bij een nat kookpunt zit er 7% water in de remvloeistof.

• DOT 3 is voornamelijk van toepassing op oudere voertuigen. Die hebben vooraan gewoonlijk schijfremmen en achteraan trommelremmen. Ook Hyundai-Kia en Amerikaanse constructeurs laten dat nog toe, ook voor wagens met vier schijfremmen en ABS/ESP. 
• DOT 4 is van toepassing op recente remsystemen - met over het algemeen zowel voor- als achteraan remschijven. Ook de ABS-technologie zorgt voor een grotere belasting van het remsysteem, waardoor een performantere remvloeistof noodzakelijk is. Daarom bestaan er producten die, bijvoorbeeld als DOT 4 Plus, gemarket worden. Maar Dot 4 Plus is, in tegenstelling tot ISO 4925 klasse 6, echter geenofficiële norm met vastgelegde specificaties (kookpunt, viscositeit …), zodat het elke producent vrijstaat om een product DOT 4 Plus - of iets gelijkaardigs - te noemen. 
• DOT 5.1 wordt vooral gebruikt voor raceapplicaties en highperformancevoertuigen omdat het beter bestand is tegen hogere temperaturen. Voor hedendaagse wagens bevelen autoconstructeurs sinds jaren een remvloeistof van het type DOT 4 aan.

SOORTEN REMVLOEISTOFFEN

Naargelang van hun basis bestaan er drie belangrijke soorten:

• Universele of 'conventionele' remvloeistof, gebaseerd op glycolethers, zoals DOT 3, DOT 4 en DOT 5.1.Die worden door alle toonaangevende autofabrikanten gebruikt en vertegenwoordigen meer dan 99% van alle remvloeistoffen. De oorspronkelijke DOT 3-graad was lang de standaardremvloeistof, en is dat nog steeds in sommige landen (met name de Verenigde Staten). DOT 3 heeft echter de neiging onderhevig te zijn aan een sterk kookpuntverval. Om dat tegen te gaan, werden er DOT 4-remvloeistoffen ontwikkeld. Die bevatten polyglycolether en boraatesters die water chemisch binden, en daardoor de afname van het kookpunt drastisch verminderen. Uit DOT 4 werden er DOT 5.1-remvloeistoffen ontwikkeld. Die hebben, naast een hoger kookpunt, ook een sterk verbeterde viscositeit (vloeibaarheid) bij lage temperaturen. Een veelvoorkomende onduidelijkheid is of verschillende types mengvloeistoffen met elkaar vermengd mogen worden. Dat mag, op voorwaarde dat beide dezelfde basis hebben - hoewel de prestaties van het hoger gespecificeerde product daardoor zullen afnemen. Silicone (DOT 5) en minerale remvloeistoffen mogen nooit vermengd worden met andere types. Zowel remvloeistoffen op basis van siliconen (DOT 5) als vloeistoffen op basis van glycolethers (DOT 3, 4 en 5.1) zijn synthetisch. Het is dus niet voldoende dat twee types synthetisch zijn om daaruit te kunnen besluiten dat zij ook mengbaar zijn.

• Remvloeistof op basis van siliconen, voor gangbare hydraulische remsystemen. Die mogen niet vermengd worden met niet-siliconenremvloeistoffen. Deze productcategorie wordt in een aantal klassieke wagens en in militaire voertuigen gebruikt.

• Remvloeistof op basis van minerale olie (LHM). Dat type vereist speciale remsystemen en is onverenigbaar met conventionele vloeistoffen.Het wordt nog gebruikt in sommige oudere Citroën modellen en Rolls-Royces.Binnen de hierboven opgelijste kwaliteiten zijn er verschillende subgraden die beantwoorden aan welbepaalde vereisten: extra hoog kookpunt (de temperatuur aan de remcilinders kan heel hoog oplopen), compatibiliteit met alle onderdelen van het remsysteem (plastic, rubber, metaal of composietmaterialen) en/of vloeibaar blijven bij temperaturen tot -50 °C.

WELK TYPE GEBRUIKEN?

Een goede kwaliteit van DOT 4‑remvloeistof van een gerespecteerd merk is geschikt voor alle personenwagens die een voldoende ruime veiligheidsmarge bieden voor een normaal voertuiggebruik - uitzondering: wagens die een op minerale olie gebaseerde remvloeistof gebruiken (bv. bepaalde Citroën modellen).

WANNEER VERVANGEN?

De kwaliteit en de optimale eigenschappen van remvloeistoffen verminderen na verloop van tijd. De afgelegde afstand is daarbij van ondergeschikt belang. Nochtans bevelen de meeste autobouwers aan om de remvloeistof na twee jaar of om de 50.000 km te vervangen. Maar het is interessanter om het kookpunt van de remvloeistof zo exact mogelijk op te meten met adequate toestellen.

MEETMETHODEN

De zogenaamde pentesters werken volgens het 'verkeerslichtprincipe': groen betekent in orde, rood staat voor vervangen en oranje voor 'wacht niet te lang'. Concreet meten ze de conductiviteit/geleidbaarheid van de remvloeistof in het reservoir. Een nadeel is dat bepaalde remvloeistoffen al een zekere conductiviteit bezitten, waardoor het meetresultaat 'rood' zal zijn, terwijl de vloeistof mogelijk helemaal nog niet aan vervanging toe is - wat een vervroegde financiële uitgave voor de wagenbezitter betekent. De tegengestelde beoordeling (onterecht 'groen' licht) is uiteraard veel gevaarlijker. Een veel preciezer resultaat verkrijgt men door de meting uit te voeren aan de remmen, met een totaal ander apparaat, het 'thermo-matic remvloeistof kookpunt meetapparaat'. Dit toestel wordt op de autobatterij aangesloten om energie te verkrijgen, en met een pipet wordt een staaltje remvloeistof opgezogen en in een recipiënt gegoten. Daarin plaatst men een spiraalvormige sonde die de vloeistof verhit en de werkelijke kooktemperatuur van de vloeistof digitaal aangeeft. Dat is de meest betrouwbare en professionele manier om de remvloeistof te testen.De minimale natte kookpunten volgens de DOT-norm: 140 °C (DOT 3), 155 °C (DOT 4) en 180 °C (DOT 5.1).

HOUDBAARHEID ONGEOPENDE FLES

Zodra geopend, heeft een fles remvloeistof een houdbaarheid van circa drie maanden, mits zorgvuldig afgesloten en opgeslagen. Ook in een nog ongeopende, hermetisch afgesloten fles echter, blijft de remvloeistof niet onbeperkt optimaal. Daarom is het aanbevolen om die droog en koel op te slaan. De kookpuntverlaging vanwege de hygroscopie is afhankelijk van factoren zoals de opslagconditie, de wanddikte en het materiaal van de fles, het typesluiting, de remvloeistof, het klimaat .Om dieper in te gaan op dat laatste: voor remvloeistoffen, opgeslagen in een gematigd klimaat, mag een houdbaarheid van ongeveer 18 à 24 maanden na de productie worden verwacht. Onder tropische omstandigheden zou de vergelijkbare periode twaalf maanden betreffen. Opgelet: perfect opgeslagen, ongeopende flessen remvloeistof worden niet plotseling onveilig bij het verstrijken van de houdbaarheidsdatum. Deze remvloeistof kan zelfs tot een periode van een decennium of langer na de productiedatum nog bruikbaar zijn. Nadat de effectieve houdbaarheidsdatum verstreken is echter, kan niet langer worden gewaarborgd dat het product nog aan de specificaties van de fabrikant voldoet.

TRENDS EN OPPORTUNITEITEN

Zwaardere, grotere en krachtigere voertuigen met ESP en ABS vereisen een remvloeistof met een hoger kookpunt dan dat van doordeweekse stadswagens; in dat segment is er dus nog ruimte voor innovatie. Bij gewone personenwagens valt de ontwikkeling van nóg hoogwaardigere remvloeistoffen stil door de tendens om de wagens steeds lichter te maken (een lagere uitstoot). De trend hier is om nog een minimum aan koper in de remblokken te gebruiken om over enkele jaren nog uitsluitend koperloze remblokken te hebben. Voor de garagehouder zijn er rond de remvloeistof - een 'safety critical item' - tal van opportuniteiten om service- en verkoopgerelateerde activiteiten aan te bieden. Op de totale omzet is de impact beperkt, maar het kan wel tot klantenbinding leiden als men de wageneigenaar het belang van een hoog kwalitatieve remvloeistof kan aantonen. 

Met dank aan Federal-Mogul Motorparts, Euroil, Total, Bosch, Continental en Kroon-Oil

 

OVER ISO, DOT EN SAE

• ISO 4925 klassen 3, 4 en 5.1 vormen het equivalent van resp. DOT 3, 4 en 5.1 met verwaarloosbaar kleine verschilpunten (ISO 4925 klasse 6 heeft een significant lagere viscositeit bij lage temperaturen t.o.v. een reguliere DOT 4 en heeft geen exact equivalent in de DOT-specificaties).
• SAE J1703 en SAE J1704 (standaarden van de Society of Automotive Engineers in de VS) zijn technisch gelijk aan resp. DOT 3 en DOT 4.
  

REMVLOEISTOFFEN VOOR ESP EN ABS

De remvloeistofkwaliteit Eurol DOT 4 LV voldoet aan ISO 4925 klasse 6. Er is echter nog geen officiële DOT-aanduiding voor die graad, hoewel de International Standards Organisation (ISO) die heeft aangeduid als Rang 6. Die ESP-remvloeistof (ISO 4925 klasse 6) heeft een lagere viscositeit dan andere. Zo blijven automatische systemen zoals ABS en ESP ook bij lage temperaturen correct werken. Die remsystemen zoudenook functioneren met andere reguliere remvloeistoffen zoals DOT 3, DOT 4 enDOT 5.1 (echter met een mogelijk verliesvan remprestaties).

SMEREND, CORROSIEREMMEND & BIJTEND

• Remvloeistof smeert bewegende componenten zoals de wielcilinders. Sommige rem- en ophangingssystemen werken met minerale oliën, waarbij een pomp het geheel onder druk houdt. Daar zijn de smeereigenschappen vitaal.
• Remvloeistof werkt corrosieremmend.
• Remvloeistof is corrosief (efficiënt voor bijvoorbeeld Verfverwijdering!). Autobouwers houden het best rekening met bijvoorbeeld de aantasting van afdichtringen en de ecologisch verantwoorde verwijdering.