EGTS in uitlaatsysteem beschermen tegen oververhitting

NTC-sensoren meten nauwkeurig en zijn tegelijkertijd duurzaam

 
In het uitlaatsysteem van voertuigen zitten heel wat dure componenten verwerkt, zoals de turbo, de roetfilter of de katalysator. Om die componenten te be­scher­men tegen hoge temperaturen, worden in het uitlaatsysteem steeds EGTS of temperatuursensoren voorzien. Om zeker te zijn dat die sensoren nog goed hun werk doen (en de juiste temperatuur meten), is het aangeraden om op tijd en stond een analyse uit te voeren.

Wat zijn EGTS?

EGTS of Exhaust Gas Temperature Sensors zijn temperatuursensoren die aanwezig zijn in het uitlaatsysteem van voertuigen. Ze meten de temperatuur in het uitlaatsysteem en die informatie wordt door het motormanagementsysteem gebruikt om de dure componenten in het uitlaatsysteem (turbo, roetfilter, katalysator) te beschermen tegen oververhitting, om de uit­laatgaskwaliteit te garanderen en om de roetfilterreiniging te monitoren.

Verschillende montageposities

Afhankelijk van het type verbrandingsmotor (benzine versus diesel) worden de sensoren op verschillende posities gemonteerd (zie afbeelding 1). Sowieso wordt een temperatuursensor voorzien voor en na de turbo (positie T3 en T4). Daarna wordt er in het geval van een verbrandingsmotor op diesel ook nog EGTS geplaatst voor en na de roetfilter (positie T5) en voor de SCR (Selective Catalytic Reduction, positie T6). Bij benzinemotoren worden sensoren voorzien voor en na de katalysator (positie T5).

Werking

Om de temperatuur te meten, maken EGTS gebruik van temperatuurafhankelijke weerstanden, waarbij de weerstand verandert wanneer ook de temperatuur dat doet. Daardoor kunnen er twee verschillende soorten van EGTS worden onderscheiden:

• PTC of Positive Temperature Coefficient, waarbij de weerstand verhoogt bij een stijgende temperatuur;
• NTC of Negative Temperature Coefficient, waarbij de weerstand verlaagt bij een stijgende temperatuur.

Toepassing

Hoewel PTC enkel kunnen worden gebruikt voor het monitoren van de temperatuur van de uitlaatgassen, kunnen NTC ook voor andere doeleinden worden ingezet. Ze kunnen im­mers ook de temperatuur van de koelvloeistof en de binnen- en buitentemperatuur opvolgen. Bovendien zijn NTC-sensoren nauwkeuriger dan PTC-sensoren, maar omdat ze vroeger veel gevoeliger waren voor hoge temperaturen werd voor het meten van de uitlaatgastemperatuur in de meeste gevallen toch geopteerd voor PTC.

Omdat NTC’s zowel nauwkeuriger meten als duurzamer zijn, heeft NGK-NTK speciale NTC-sensoren ontwikkeld die bestand zijn tegen hoge temperaturen (de sensoren hebben een bereik tussen -40 °C en +900 °C). Die NTC’s zijn beschikbaar in twee uitvoeringen, namelijk Type C en Type E.

Diagnose

Om te controleren of de temperatuursensoren in de uitlaat nog goed werken, kunnen ze ge­diagnosticeerd worden met behulp van een simpele multimeter (in Ohmsetting, om de weer­stand te meten). Voor een meer accurate analyse, kan gewerkt worden met een oscillos­coop. Wanneer de sensor wordt verwarmd door de motor te laten draaien, moet de weerstand – in het geval van een NTC – geleidelijk afnemen, zonder sprongen.

Type E

Het meetbereik van een Type E bij een normale bedrijfstemperatuur gaat van -40 °C tot +900 °C. Dat komt neer op een weerstand tussen ongeveer 100 Ω en 200 kΩ. Bij kamertemperatuur (20 °C) zou er dus een weerstand van zo’n 20 kΩ moeten zijn.

Type C

Het meetbereik van een Type C bij een normale bedrijfstemperatuur varieert tussen de +100 °C en +900 °C. Dat komt neer op een weerstand van circa 100 Ω tot 200 kΩ. Die sensoren hebben echter een hoge weerstand bij kamertemperatuur, dus moet bij de diag­nose op de multimeter de juiste meetwaarde worden geselecteerd. De weerstand bij kamertemperatuur is dan ongeveer 6 MΩ.

Gegevens resetten

Wanneer een temperatuursensor wordt ver­vangen, verplichten sommige autofabrikanten om de inleergegevens van de sensor in het motormanagementsysteem te resetten. Indien dat niet gebeurt, zou het kunnen dat over de EGTS meteen een storingscode wordt opgeslagen. 

Met dank aan NGK-NTK (zie technisch platform www.tekniwiki.com voor meer informatie)