Flushen verlengt motorleven en voorkomt problemen
Het nut, de noodzaak en de ontwikkelingen van motorflush
Het spoelen van een motor – de zogenaamde motorflush – is een essentieel onderdeel van het motoronderhoud. Met deze procedure wordt vuil verwijderd dat zich in de loop van de tijd heeft opgehoopt. Vervolgens kan de nieuwe olie in een schone motor optimaal functioneren. Het resultaat: een langere levensduur van de motor, een lager brandstofverbruik en betere prestaties. In dit artikel leggen we uit welke stappen nodig zijn, welke valkuilen garagehouders kunnen tegenkomen en welke hulpmiddelen beschikbaar zijn.
Wisselen van olie
Een oliewissel lijkt op het eerste gezicht eenvoudig: oude olie aflaten, nieuwe olie bijvullen en klaar. De praktijk wijst echter uit dat er na korte tijd alweer problemen kunnen ontstaan die verband houden met vervuiling van de olie. Maar hoe kan dat, als er net een oliewissel heeft plaatsgevonden?
In praktisch ieder hydraulisch systeem ontstaat in de loop van de tijd vuil. De herkomst hiervan kan variëren. Bij olieachtige vloeistoffen ontstaan afbraakproducten door warmte-invloeden, onvolledige verbranding, chemische reacties onder invloed van zuurstof (oxidatie), mechanische belastingen enzovoort. Vuildeeltjes die zich reeds in de olie bevinden, kunnen bovendien nieuw vuil genereren door langs de binnenzijde van leidingen en andere componenten te schuren. In oliemonsters is dit vaak terug te zien in de vorm van metaaldeeltjes.
Deze afbraakproducten kunnen in motoren leiden tot de langzame maar gestage vorming van sludge. Dat is een ongewenst bijproduct omdat het de belangrijkste functies van de olie steeds verder beperkt. Een goede filtratie is in dergelijke systemen dan ook onmisbaar om een betrouwbare, veilige en energie-efficiënte werking te waarborgen.
Een motorflush voorkomt sludge, houdt oliekanalen schoon en spaart dure reparaties uit
Problemen
Vervuilde motorolie kan tot de volgende problemen leiden:
- Verminderde oliecirculatie: afzettingen kunnen de oliepomp en oliekanalen verstoppen, met een slechtere smering van bewegende delen tot gevolg.
- Verhoogde slijtage: gebrekkige smering veroorzaakt meer wrijving tussen motoronderdelen, wat leidt tot verhoogde slijtage, warmteontwikkeling en mogelijk vroegtijdig falen van componenten.
- Verminderde prestaties: ophopingen verminderen de efficiëntie van de motor, resulterend in minder vermogen, hoger brandstof- en olieverbruik, ruwere motorloop, meer geluid en rookvorming.
- Hogere onderhoudskosten: op lange termijn kunnen deze problemen uitmonden in dure reparaties.
Dat het vervangen van oude olie door nieuwe vaak onvoldoende effect heeft, komt doordat bij het enkel aflaten van de motorolie altijd vuil achterblijft. Restanten plakken aan de wanden van de motor, waardoor de nieuwe olie meteen weer vervuild raakt en dus vanaf het begin met een achterstand werkt.
Motorflush
De oplossing is het spoelen van de motor, ook wel motorflush genoemd. Het algemene stappenplan ziet er als volgt uit:
- Laat de motor 5 tot 10 minuten warmdraaien.
- Voeg het flushmiddel toe aan de warme (oude) motorolie.
- Laat de motor minimaal 10 tot 15 minuten stationair draaien. Voor een nog beter resultaat kan met sommige flushmiddelen tot circa 200 km gereden worden, mits de motor niet zwaar wordt belast.
- Tap de olie af – inclusief alle losgekomen residuen.
- Vervang het oliefilter.
- Vul de motor met nieuwe olie.
Voor het beste resultaat wordt aangeraden bij elke oliewissel een motorflush uit te voeren. Dit geldt in het bijzonder voor gebruikte voertuigen waarvan de onderhoudshistoriek onbekend is, maar ook na zwaar of frequent gebruik (bijvoorbeeld taxi’s, voertuigen die vooral korte ritten maken of auto’s die sportief worden ingezet). Spoelen is bovendien noodzakelijk bij de overstap naar een ander type olie, zoals van mineraal naar volledig synthetisch.
Valkuilen en tips
Zoals bij veel technische procedures geldt betreffend stappenplan voor de meeste motoren die in redelijke staat verkeren. Bij sterk vervuilde of verwaarloosde motoren kan een flush daarentegen juist té veel sludge losmaken, met schade als gevolg.
Andere valkuilen en aanbevelingen:
• Voorkom overdosering van het flushmiddel. Meer is zeker niet beter: een overvol carter of een te hoge concentratie kan uiteenlopende problemen veroorzaken.
• Gebruik nooit solventen in plaats van professionele flushmiddelen. Zeker niet bij moderne motoren met gevoelige onderdelen of interne tandriemen. Solventen hebben nauwelijks smerende werking en kunnen schade aanrichten.
• Zorg voor voldoende kennis van het product en de procedure. Volg de instructies strikt op.
• Gebruik flushmiddelen altijd als aanvulling op onderhoud, niet als vervanging.
• Vergeet niet het oliefilter te vervangen na een spoeling. Hierin wordt immers een groot deel van de losgekomen vervuiling opgevangen.
• Gebruik flushmiddelen niet om mechanische defecten te maskeren. Spoelen is geen lapmiddel.
Goed spoelen verlengt de levensduur van motor én olie en reduceert slijtage en verbruik
Voordelen
Een goede spoeling herstelt de oliedoorstroming en compressie en houdt turbo’s, klepstoters en zuigerveren schoner. Bovendien verlengt ze de levensduur van de nieuwe olie, draagt ze bij aan een lager olieverbruik en minder rookvorming, en helpt ze dure reparaties te voorkomen. Veel turboproblemen vinden hun oorsprong in sludge, wat betekent dat spoelen een cruciale vorm van preventief onderhoud is. Ook moderne gedownsizede motoren, met hun hoge bedrijfstemperaturen en nauwe toleranties, zijn extra gevoelig voor vervuiling en profiteren sterk van flushbehandelingen.
Flushmiddelen
De verschillende olieleveranciers bieden elk hun eigen flushmiddel aan, doorgaans met vergelijkbare eigenschappen. De middelen lossen vervuiling geleidelijk en gecontroleerd op, houden afzettingen in suspensie en tasten pakkingen, afdichtingen of andere gevoelige componenten niet aan. Belangrijk is dat de middelen de viscositeit en smerende eigenschappen van de olie behouden. Sommige producten kunnen zelfs probleemloos enkele honderden kilometers in de motor blijven, wat een grondige reiniging mogelijk maakt.
In dat verband wordt gewaarschuwd voor solventgebaseerde flushmiddelen (op basis van oplosmiddelen). Deze zijn vaak agressiever en brengen risico’s mee: rubberdichtingen kunnen uitdrogen of worden aangetast, met lekkages tot gevolg. Ook kunnen ze de viscositeit van de olie verlagen, waardoor de olie dunner wordt en slijtage toeneemt. Bovendien bestaat het gevaar dat stukken sludge in één keer losraken in plaats van langzaam in oplossing te gaan. Deze relatief grote fragmenten kunnen oliekanalen verstoppen en zo motorschade veroorzaken.
Automatisch spoelen
Naast het handmatig toevoegen van een flushmiddel bestaan er ook automatische spoelsystemen. Een voorbeeld is de AT-FLUX 3, ontwikkeld voor het spoelen, reinigen en bijvullen van automatische transmissies, inclusief oliekoeler, koppelomvormer, schakelkleppen en oliemonden. Het apparaat wordt via slangen op de versnellingsbak aangesloten en creëert zo een gedeeld oliecircuit. Hierdoor circuleert de olie zowel door de transmissie als door het apparaat, wat automatisch spoelen mogelijk maakt. Het reinigingsadditief (T-Flush) zorgt ervoor dat de oude olie samen met eventuele verontreinigingen volledig uit het systeem wordt verwijderd.
In de toekomst zal een dergelijke machine ook beschikbaar komen voor verbrandingsmotoren.
Communicatie richting klant
Spoelen kost uiteraard meer dan enkel olie verversen. Daarom is het belangrijk klanten duidelijk te maken dat motorflush een investering is die zich terugverdient. De olie gaat langer mee, slijtage vermindert, onderdelen hoeven minder vaak vervangen te worden en de auto rijdt zuiniger. Positioneer het flushmiddel daarbij niet als een simpel additief, maar als een volwaardige onderhoudsstap. Neem het bijvoorbeeld op in een servicepakket waarin bij elke oliewissel gespoeld wordt. Foto’s van vervuilde en gereinigde motoronderdelen kunnen helpen de boodschap te illustreren. Maar wees ook realistisch: een motorflush maakt een versleten motor niet nieuw, het is vooral een waardevolle vorm van preventief onderhoud.
Met medewerking van Eurol, ITW AAME / Wynn’s en Xenum
