TRENDS BIJ BLANKE LAKKEN
Sneller, beter en milieuvriendelijker
Bij een (lak-)applicatieproces is de blanke lak de finishing touch. Elk onderdeeltje van het proces is natuurlijk belangrijk, maar de blanke lak bepaalt de diepte van de glans. Bovendien zorgt die 'laatste penseeltrek van de meester' ook voor de duurzaamheid van het laksysteem. In dit artikel gaan we dieper in op de blanke lak en wat 'trending' is. Daarbij valt het op dat ook die specifieke lak niet ontsnapt aan het (economische) streven naar optimale efficiënte en snelle reparaties; een minimale droogtijd en een gemakkelijke aanbrenging zijn daarbij de deviezen.
COMPLEET LAKPROCES
Situering
Om de situatie van de blanke lak, de 'finishing touch', goed te schetsen, situeren wij die even in het totale (standaard) lakproces. Bij een ideale laksituatie wordt er gestart op het (ruwe) plaatwerk. Daarop komt een primer (of grondlaklaag). Boven op die grondlaag komt er een laklaag met kleur (basecoat). Die wordt dan afgewerkt met een blanke laklaag (clearcoat).
Blanke laklaag
De blanke laklaag bepaalt uiteindelijk de diepte van de glans. Daarnaast is het (zeker voor commerciële voertuigen) belangrijk om als harde, transparante en glossy toplaag de duurzaamheid van het totale laksysteem te verzekeren. Een blanke lak moet schuurbestendig en chemisch voldoende stabiel zijn om uv-straling te weerstaan.
SOORTEN
1K of 2K
Er zijn blanke lakken die geen nood hebben aan een verharder, katalysator en/of activator, en lakken die dergelijke additieven wel nodig hebben. De eerste worden 1K (eencomponent)-lakken genoemd, de tweede soort 2K (twee componenten).
AANBRENGEN
Een blanke lak wordt aangebracht op een droge kleurlaklaag. Breng de clearcoat aan in een dunne, gelijkmatige laag. Breng ook een tweede laag (en, indien nodig, een derde laag) aan, wanneer de vorige droog is. Sommige blanke lakken kunnen in één arbeidsgang (anderhalve laklaag) aangebracht worden.
TRENDS
Zoals meestal het geval is, volgen de producten van de aftermarket de ontwikkelingen op die de fabrikanten en OEM-leveranciers creëren.
Water of organisch solvent?
Elke verf/lak bestaat uit vier componenten:
- pigment;
- bindmiddel;
- solvent;
- additieven.
Het solvent kan bestaan uit een organische stof of uit water. Het bindmiddel kan opgelost worden in het solvent of toegevoegd worden in de vorm van een emulsie in water. Solventgedragen lakken bevatten grote hoeveelheden 'Volatile Organic Compounds' (VOC). Watergedragen producten bevatten daarentegen minder VOC's, bieden kortere droogtijden en ruiken minder sterk. Vanwege al deze voordelen wor-den er steeds meer watergedragen basislakproducten gebruikt. In die mate dat ze vandaag de dag de norm geworden zijn. Beide versies bestaan zowel in 1K- als 2K-variant. De moderne blanke 2K-lakken voldoen aan de huidige VOC-wetgeving en bieden voldoende laagdikte in anderhalve of twee spuitgangen. Een derde laag van een dergelijk type wordt afgeraden door het hoge risico op kookblazen.
Matte lakken
Een exclusief aandoende, maar steeds meer gangbaar wordende techniek is de matte afwerking. Een matte lak is eigenlijk niets meer dan een blanke lak met een mat effect dat verkregen wordt door het mengen met een matteermiddel. Een matte afwerkingslaag slaagt erin om elke autokleur een matte 'feel' te geven. Het aanbrengen gebeurt in twee lagen, met een iets grotere mondopening van het spuitpistool.
Sneldrogende lakken
Bij carrosseriebedrijven is het belangrijk om goed, maar ook snel te kunnen werken. Hoe meer auto's per dag afgewerkt zijn, hoe meer omzet het bedrijf kan genereren. Vooral bij kleinere schades telt iedere minuut. Lakfabrikanten weten dat ook en spelen handig in op die vraag met sneldrogende lakken. De hedendaagse droog-/uitdamptijden variëren tussen een kwartier en een halfuur. Ook aanwezig op de markt zijn lakken die sneller drogen onder invloed van uv-licht. Zo hoeft het gerepareerde onderdeel/voertuig zelfs niet in de spuitcabine te drogen.
Luchtdrogende lakken
Wat ook belangrijk is in de carrosseriesector, is besparing, bijvoorbeeld op energie. Daarvoor ontwierpen lakfabrikanten luchtdrogende lakken. Die drogen bij een temperatuur van amper 20 °C, soms zelfs al binnen het kwartier. Zo hoeft de temperatuur binnen de spuitcabine niet torenhoog op te lopen en kunnen de energiekosten verlaagd worden. De gunstige gevolgen voor het milieu zijn natuurlijk een leuke bonus.
Krasbestendige of zelfherstellende lakken
Om krassen tegen te gaan, kan men de lak zo hard als diamant maken (krasbestendig) of zo flexibel als elastiek (zelfherstellend).
Sinds 2002 zijn er krasbestendige lakken op de markt. Voor een dergelijke lak moesten de hardheid en de elasticiteit met elkaar verzoend worden. Een hardere laag vermindert namelijk het effect van carwashborstels of vuil op de lak. Daarnaast moet de lak ook genoeg kunnen meebewegen met het koetswerk. De oplossing lag in een hybride coating: anorganische silicaclusters (nanodeeltjes) zorgen voor de krasbestendigheid, terwijl de organische stof eromheen voor buigzaamheid zorgt. Naast de vloeibare, krasbestendige lak is er ook een krasbestendige poederclearcoat.
Er bestaan ook clearcoats die zichzelf herstellen. Dit gebeurt met het 're-flow'-principe: onder invloed van warmte zal een klein krasje in de lak vanzelf hersteld worden. De lak zelf bestaat uit polyure-thaan. De waterstofverbindingen zijn elastisch en omkeerbaar, zodat ze bij het breken van de polymeerverbinding door een kras opnieuw zoeken naar nieuwe ankers. Het netwerk van verbindingen is op dat moment in een staat van gefixeerde spanning. Door de input van warmte (kan ook door uv-straling) wordt het systeem opnieuw in beweging gebracht: de polymeren kalmeren en de waterstofverbindingen positioneren zich weer in hun originele formatie en herstellen de kras.
Vuilafstotende lakken
Naast krassen vormt ook vuil een veelgehoorde ergernis van automobilisten. Niets zo ergerlijk als een auto die fungeert als vuil- en/of stofmagneet. Daarom ontwikkelden de fabrikanten vuilafstotende lakken. Die maken ook weer gebruik van nanotechnologie, ditmaal om water en olieachtige vloeistoffen van het oppervlak af te stoten. Zo kunnen vuil, dode insecten en andere verontreinigingen zich niet aan de wagen hechten. Het laksysteem wordt als het ware 'verzegeld' door de hydrofobe, antistatische blanke lak.
Aangekleurde blanke lak
Automobielfabrikanten zoals Alfa Romeo, Ford, Mazda, Opel, Peugeot en Renault nemen steeds meer hun toevlucht tot effecten zoals aangekleurde blanke lakken om schitterende kleuren te creëren. Voor schadeherstelbedrijven vormen die een grote uitdaging. De fabrikanten hebben gereageerd met de ontwikkeling van kleuradditieven, die bij de blanke lak gevoegd worden.