HEV4-risk expert stelt veilige procedures op

Risico's van werkzaamheden aan elektrische voertuigen 

De elektrificatie brengt nieuwe skills én risico's met zich mee, voor wie hybride- of elektrische voertuigen wil onderhouden of herstellen. Denk maar aan kortsluitingen of isolatiefouten in het batterijpakket, wat dan weer tot brandgevaar kan leiden wanneer de kritische temperatuur van de Li-ionaccu overschreden wordt. Wie over het nieuwe HEV4-certificaat beschikt, mag na een risicoanalyse procedures opstellen, zodat de werkzaamheden op een veilige manier kunnen worden uitgevoerd. 

Vier niveaus

De werkzaamheden aan hybride- of elektrische voertuigen (HEV) worden sinds 2011 ingedeeld in opleidingsniveaus, afhankelijk van de aard van de werkzaamheden en de daaraan gekoppelde gevaren. Hiervoor zijn er overeenkomstige certificaten, die worden toegekend door Educam, het kennis- en opleidingscentrum van de autosector en aanverwante sectoren. Nieuw in het opleidingsaanbod is HEV4. 

• HEV1: gesensibiliseerd medewerker. Deze persoon mag enkel werkzaamheden aan het voertuig uitvoeren zonder aan het hoogspanningssysteem te werken. Denk bijvoorbeeld aan het vervangen van banden of het verversen van olie. 
• HEV2: vakbekwaam medewerker. Hij werkt wel aan het hoogspanningssysteem, nadat hij dit stroomvrij heeft gemaakt. 
• HEV3: werken onder spanning. Wie over dit certificaat beschikt, mag in het onder spanning staande batterijpakket werken, bijvoorbeeld om een relais te vervangen. Hierbij bestaat het risico op vlambogen of elektrische schokken, waartegen de medewerker zich moet beschermen middels handschoenen, een vizier of arc flash-kledij.  
• HEV4 : risico's analyseren. De Risk Expert Garage & Heavy Duty met het HEV4-certificaat voert werkzaamheden uit - of kan die laten uitvoeren door een HEV3-gecertificeerde medewerker - op basis van zijn eigen risicoanalyse. Hierbij kan het zijn dat hij niet terug kan vallen op procedures; omdat deze niet bestaan, of omdat de toestand van het voertuig zodanig is veranderd dat de oorspronkelijke procedures niet meer toepasbaar zijn.  

Voorbeelden

Voorbeeldsituaties waarbij de HEV4-Risk Expert in actie treedt, zijn terugroepacties van autofabrikanten, of ongevallen met grote blik- of brandschade.

"In dit laatste geval maakt de risico-expert een uitgebreide risicoanalyse van de specifieke situatie, om in de eerste plaats in te schatten of het - uit veiligheidsoogpunt - wel verantwoord is om aan het voertuig te werken. Als dat het geval is, moet hij vervolgens beoordelen of de standaardprocedures nog kunnen worden toegepast of zelf een ad-hocprocedure voor de herstelling opstellen, rekening houdend met de eventuele extra risico's die ontstaan zijn door het ongeval", legt Styn Van Bogaert uit, certificeringscoördinator bij Educam.

"Risicobeoordeling op basis van de waarschijnlijkheid en de mogelijke gevolgen"

De batterij vertegenwoordigt zo'n 50% van de waarde van een elektrische auto. Zelfs na een brand kan het daarom wenselijk zijn om de accu nog te herstellen, indien mogelijk. "Na zo'n brand bepaalt de expert welke maatregelen er te treffen zijn, zoals het inrichten van een quarantainezone om eerst de thermische stabiliteit van het voertuig te verzekeren, alvorens de reparatie aan te vatten. Vervolgens moet het accupakket worden verwijderd en geopend, om daarna de interne schade te bekijken en een nieuwe risicoanalyse te maken voor de vervanging van cellen."

Opleiding

De HEV4-opleiding kan vanaf januari 2024 klassikaal worden gevolgd in de Educam-trainingscentra, met maximaal zes deelnemers per sessie. "We richten ons hiermee tot een specifiek profiel, omdat er hiervoor naast de technische kennis ook een sterk analytisch vermogen vereist is. Daartoe hebben we een profielbeschrijving uitgeschreven van de ideale kandidaat; als leidraad voor werkgevers, zodat zij hiervoor de juiste kandidaten kunnen selecteren. Wie zich wil inschrijven, moet bij aanvang van de opleiding ook over een geldig HEV3-certificaat beschikken", zegt Van Bogaert.

De opleiding duurt zelf drie dagen. "Bij deze opleiding leer je allereerst risico's herkennen en gevaren inschatten, om op basis van waarschijnlijkheid en mogelijke gevolgen een goede risicobeoordeling te maken. Vervolgens moet je dit formaliseren in een document, zodat je hier achteraf op kan terugvallen. Je leert dus ook duidelijke en volledige procedures te schrijven, zodat die makkelijk en eenduidig te volgen zijn. Daarnaast wordt in de procedures ook de werkzone beschreven en worden de te gebruiken persoonlijke beschermingsmiddelen opgelijst."     

Certificaat

"Na afloop van deze driedaagse volgt er een theoretische test en krijgen de deelnemers ook een opdracht mee die deel uitmaakt van hun eindwerk. Dat moeten ze anderhalve week later komen verdedigen. Daarna krijgen ze nog een praktijktest voorgelegd rond een andere case-opstelling", overloopt Van Bogaert.

"Wie slaagt, krijgt een HEV4-certificaat, dat zoals alle andere HEV-certificaten zes jaar geldig is, en dit voor alle mogelijke voertuigen. Wie daarentegen niet slaagt, kan indien gewenst feedback krijgen over zijn afgelegde proeven, en kan zich volgens zijn eigen inschatting eventueel opnieuw inschrijven." 

Inschrijven
Interesse in deze nieuwe opleiding, of de andere HEV-certificaten? Meer info vindt u op www.educam.be.