Autoruitvervanging en -verlijming
Voorbereiding, werkmethode en proceskennis blijven cruciaal
Autoruiten ontwikkelen zich meer en meer tot multifunctionele voertuigcomponenten. En van de huidige tendens richting nog meer ingebouwde technologie mogen we verwachten dat hij zich de komende jaren verder doorzet. Dit legt een enorme verantwoordelijkheid bij de verlijming van de ruit in het chassis. Het respecteren van zowel de voorgeschreven applicatiemethode als – zeker ook – de procestijd en de weersomstandigheden blijkt essentieel.
Veiligheidscomponent
Het tijdperk waarin de voorruit er enkel was om te beschermen tegen de wind en tegelijkertijd ook goed zicht moest bieden, ligt al vele decennia achter ons. Voorruiten zijn multifunctionele componenten geworden die in de eerste plaats de veiligheid van de inzittenden moeten helpen garanderen. De evolutie is er bovendien een van steeds grotere dimensies, wat zich door een resem aan argumenten laat verklaren: er is het streven naar meer comfort en veiligheid door een 360°-zicht, naast de esthetische drijfveer richting moderne, futuristische en stijlvolle designs. Ook draagt een groter ruitoppervlak bij tot een geringere luchtweerstand en zo tot gunstigere aerodynamica, wat het verbruik dan weer ten goede komt. En ten slotte zorgt “meer ruit” en “minder chassis” kortweg voor een voelbare gewichtsbesparing.
Torsiestijfheid
Men hoort wel vaker dat de voorruit de torsiestijfheid van het koetswerk met maar liefst 40% verbetert. Een waarheid die toch wat perspectief verdient: de soliditeit van de combinatie chassis-ruit wordt namelijk in hoofdzaak bepaald door de efficiëntie van haar verbinding. De ruitverlijming, met andere woorden. Dit maakt de procedure van verlijming tot een cruciaal aspect, omdat ze in hoge mate bijdraagt aan de veiligheid van de inzittenden bij eventuele ongevallen. Concreet zorgt die extra torsiestijfheid er immers voor dat de auto bij impact niet of amper kan torderen.
De voorruit blijft een zeer dankbaar substraat voor steeds meer en betere technologie
Airbagwerking
Dit is meteen een van de basisfuncties van goede ruitenlijm: de nodige weerstand bieden bij impact, zodat de integriteit van het voertuig mee ondersteund wordt. Ook bij het openen van airbags is de stabiliteit van de verlijming een cruciaal gegeven: een onvoldoende binding zou maken dat de ruit er bij een crash volledig uitvliegt. De airbag opent dan wel, maar wordt niet langer door de ruit richting het interieur van de auto geduwd. Het feit dat de ruit blijft zitten, zorgt ervoor dat die airbag ertegen kan steunen, en zo zijn job als beschermend element kan vervullen.
Multifunctioneel
De voorruit blijft een zeer dankbaar substraat voor steeds meer en betere technologie. De voertuigfabrikant integreert er momenteel alvast een scala aan functionaliteiten in. Gekend zijn de regen- en lichtsensoren, de ontdooifunctie, verkeersborddetectie, head-updisplay, navigatiesystemen en alles wat met ADAS te maken heeft. Stuk voor stuk functies die bijzondere aandacht verdienen en een bijzondere verantwoordelijkheid leggen bij de lijmkarakteristieken en het procedé van de verlijming zelf.
Lijmkarakteristieken
De basiskarakteristieken van een goede ruitenlijm komen neer op een laag elektrisch geleidingsvermogen, sterke frequentieprestaties en een hoge schuifmodulus.
Laag geleidingsvermogen of hoge elektrische weerstand
Dat de ruitenlijm een grote weerstand bezit, maakt dat een aantal elektrische functies die in de ruit werden ingebouwd, niet verstoord worden door eventuele lekstromen. Bovendien beschermt het isolerende vermogen tegen elektrische corrosie en contactcorrosie.
Sterke frequentieprestaties
De lijm mag geen invloed hebben op de ontvangstkwaliteit van in de wagen ingebouwde elektronische apparatuur, zoals radio’s, tv’s, mobiele telefoons, navigatiesystemen enz.
Hoge schuifmodulus
De schuifmodulus van een materiaal wordt gemeten in MPa, en is een goede maat voor de interne sterkte ervan. Toegepast op uitgeharde ruitenlijmen, gaat men uit van een standaardrek van 10%, en spreekt men van de G10-waarde. Bij een goede ruitenlijm ligt die G10-waarde op minimaal 2,5 MPa.
Crashtestnormen
Ten slotte zijn er de externe criteria, die via functionele testen worden gedefinieerd en onder norm worden vastgelegd. Voor nieuw geproduceerde wagens geldt algemeen de Europese NCAP-norm, die uitgaat van een crashtest aan 64 km/u met 40% overlap bij frontale impact. De Amerikaanse normering (FMVSS 208/212) is hier een stuk milder: men hanteert een snelheid van 50 km/u met 100% frontale overlap bij de crashtest. In beide gevallen moet de ruit na de test aan het chassis blijven zitten. Doordat hier nog geen harmonisering van normen aan de orde is, hanteert de aftermarket nog steeds de Amerikaanse norm, die in werkelijkheid al ruim 40 jaar oud is. De sector is hier duidelijk aan een dringende update toe.
Het lijmsysteem van nabij
Tot op vandaag beheerst het ééncomponent-polyurethaanlijmsysteem nog zeer dominant de markt van de ruitenlijmen. Dit neemt niet weg dat volop R&D wordt gedaan naar andere (meercomponent-)lijmsystemen die vooral isocyanaatvrij zijn. Er zijn intussen al heel wat systemen verkrijgbaar en – naast het gunstige milieuaspect – hebben dit soort lijmen het bijkomende voordeel dat de uithardingscyclus (open tijd, droogtijd enz.) tot op zekere hoogte regelbaar is. Dat laatste biedt de applicatie een bijkomende flexibiliteit.
Tot op vandaag beheerst het ééncomponent-polyurethaanlijmsysteem nog zeer dominant de markt van de ruitenlijmen
Uitharding
De courante PU-systemen, bij aanbrengen nog een kleverige zwarte pasta, bestaan uit één enkele component polyurethaanharsen die door opname van water uit de lucht zullen uitharden. De tijd speelt hier duidelijk een sleutelrol bij het uithardingsproces. Gemiddeld hardt ongeveer 3 à 4 mm per dag daadwerkelijk uit. Wanneer men de uitharding echter bestudeert onder labocondities – de norm schrijft hier een temperatuur voor van 23 °C aan een relatieve luchtvochtigheid van 50% – dan duurt de complete uitharding tot wel twee dagen en langer.
Wegrijtijd?
Hier wordt maar al te vaak té weinig aandacht aan geschonken. Zowel de warmte als de luchtvochtigheid bevorderen het uitharden van een polyurethaanlijm. De plaatser dient daarom telkens weer de atmosferische omstandigheden buiten in te schatten, alvorens het voertuig zomaar vrij te geven voor wegrijden. Bij vrieskou (relatieve luchtvochtigheid = 0%) zal bijvoorbeeld de uitharding meteen stoppen zodra het voertuig de werkplaats verlaat. Want er is dan geen wateropname meer mogelijk.
Stappenplan vervanging van autoruiten:
- Haal de nieuwe voorruit uit de verpakking en reinig beide zijden met een professioneel reinigingsmiddel.
- Inspecteer de nieuwe voorruit op schade, krassen en controleer of ze past.
- Ruw het lijmoppervlak lichtjes op met een vochtig schuursponsje. Dit vergroot straks het contactoppervlak met de lijm en versterkt de hechting.
- Reinig het lijmoppervlak met de reiniger uit stap 1 en droog in één richting af met een pluisvrije doek.
- Verwijder de oude voorruit. Verwijder alle lijsten en hulpstukken van de auto en snij de voorruit uit.
- Bereid de sponning van de carrosserie voor. Verwijder alle vuil uit de sponning met professionele reiniger en een pluisvrije doek. Snij de resterende lijmrups gelijkmatig af en behandel (verse) schade aan de lak indien nodig met primer.
- Breng de primer aan. Schud goed gedurende 1 minuut alvorens te openen. Breng de primer in één beweging op het lijmoppervlak aan met een wollen aanbrengstaaf. Laat 2 minuten drogen.
- Bepaal de rupshoogte in de dakzone. Stel de hoogte van de nozzle af op gelijke hoogte van de sponning ten opzichte van het dak. Definitieve rupshoogte = sponninghoogte + 2 mm.
- Plaats de folieverpakking in het doseerpistool en regel de druk.
- Stel de ruit horizontaal op en breng de lijmrups aan. Beweeg de nozzle haaks op de voorruit. Verwerk de volledige inhoud van de folieverpakking in één vlotte beweging over het lijmoppervlak.
- Installeer de nieuwe voorruit. Plaats ze voorzichtig in de sponning van de carrosserie. Gebruik tape om de correcte positie te verzekeren. Installeer de toebehoren van de ruit.
- Respecteer de veilige wegrijtijd. Wat op de verpakking van de lijm vermeld staat, is een richtlijn. Houd rekening met de weersomstandigheden en voorzie desgevallend wat meer wegrijtijd.
- ADAS: kijk na of alle rijhulpsystemen gekalibreerd zijn. Volg de instructies van de autofabrikant voor de kalibratie van de veiligheidssystemen.
