BRANDSTOF- EN OLIEFILTERS ZIJN BEWAKERS VAN MOTOR

Goede filtering voorkomt schade en mindere prestaties

Een wagen is een uitgebreid stukje techniek waarin verschillende stoffen actief zijn: lucht, brandstof, olie, diverse vloeistoffen … In deze stoffen kunnen ver­ontreinigingen zitten die de prestaties van de motor verminderen, en op termijn zelfs schade kunnen toebrengen aan de motor. Een goede filtering is daarom van levensbelang. We kijken in dit artikel naar de oliefilter en de brandstoffilter. Ze hebben niet exact dezelfde functie en zijn ook niet op dezelfde wijze opge­bouwd. Daarom splitsen we dit artikel in twee grote delen: oliefilters en brand­stoffilters. Daarenboven vinden we in de brandstoffilters ook nog twee types: benzinefilters en dieselfilters. Deze laatste hebben, naast een aantal gelijke functies, ook nog een ander nut.

OLIEFILTERS

Belang goede filtering

Om ervoor te zorgen dat een motor langdurig hoge prestaties blijft leveren, is zorgvuldig gereinigde en doorlopend beschikbare motorolie nodig. Bij slecht gefilterde olie kan de motor vroegtijdige slijtage of zelfs schade oplopen. Een oliefilter verwijdert verontreinigingen die zich tijdens het draaien van de motor in de smeerolie ophopen. Dat kan gaan om roet, brandstofresten, metaaldeeltjes ... De filter voorkomt dat deze vervuiling de bewegende onderdelen van de motor bereikt.

Soorten oliefilters

Opschroeffilter
De basis bestaat uit een filterelement omgeven door een stalen capsule met schroefdraadverbinding aan het uiteinde. Hierdoor kan de filter rechtstreeks op de motor bevestigd worden. Dit type filter vertegenwoordigt een marktaandeel van zo'n 96%.

Patroonfilter
Deze filter zit binnenin een cilindervormige behuizing die al op het motorblok bevestigd is. Dit type wordt bij bepaalde merken gebruikt. Denk hierbij aan BMW, Mercedes en Peugeot. Het heeft een marktaandeel van ongeveer 4%.

Onderdelen oliefilters

Filterelement

Dit is het belangrijkste onderdeel van de filter. Het neemt de reinigingswerken voor zijn rekening. Een goed filtermedium is liefst van een zo groot mogelijk oppervlak, zeer fijnmazig om zoveel mogelijk vuil te verwijderen, en van een stevig materiaal. Zo worden synthetische of met synthetische vezels versterkte cellulosemedia gebruikt. Om de grote drukverschillen aan de te kunnen worden ze vaak nog versterkt door stabiele eindplaten en een steunbuis in het midden.

Pakking
Deze zorgt voor een goede afdichting tussen de filter en de schroeflens. Ze voorkomt sluipend olieverlies tijdens het rijden, en de oliefilter blijft hierdoor ook stevig vastgeschroefd. De pakking is gemaakt van elastomeren die bestand zijn tegen extreme koude.

Filterhuis
Het filterhuis bestaat uit een drukstabiel, tegen corrosie beschermd materiaal.

Terugloopblokkeringsmembraan
Verlengt de levensduur van de motor door de koude motor te smeren meteen na de ontsteking. Een elastisch membraan zorgt ervoor dat bij een uitgeschakelde motor het smeermiddel toch in de filter blijft, ook bij een schuine plaatsing. Bij het starten is de olie onmiddellijk beschikbaar voor de motoronderdelen. Zonder dit onderdeel zou de olie naar beneden zakken door de zwaartekracht en terug sijpelen naar het carter.

Omloopklep
In veel filters wordt ook een omloopklep gebruikt. Deze zorgt ervoor dat in extreme omstandigheden de smeerlocaties toch voorzien worden van olie. Een voorbeeld is de koude start van een motor. Bij temperaturen onder het vriespunt wordt de olie stroperig en kan dan enkel onder grote druk door de filter worden geperst. Op zo'n momenten is het belangrijk dat de klep tijdig opengaat, zodat het smeermiddel om het filterelement heen kan stromen. Ongefilterde olie is immers nog altijd beter dan helemaal geen olie. Wanneer de olie opnieuw voldoende vloeibaar geworden is, gaat de klep weer dicht en wordt de olie opnieuw gefilterd.

Vervangen oliefilter

De fabrikant geeft aan hoe vaak de filter vervangen moet worden. Doorgaans is dat om de 30.000 kilometer of één keer per jaar. Sommige omstandigheden maken dat de filter vaker vervangen moet worden. Dat is zo wanneer er veel korte ritten worden gereden, wanneer de temperatuur regelmatig boven de 32 °C is, wanneer er vaak file wordt gereden of er vaak door grind wordt gereden.

BRANDSTOFFILTERS

Soorten brandstoffilters

De brandstoffilter dient ter bescherming van het inspuitsysteem en de motorcomponenten tegen alle deeltjes zoals stof, teer, water en andere resten die in de tank kunnen terechtkomen. Brandstoffilters kunnen we globaal opdelen in twee categorieën: benzinefilters en dieselfilters

Benzinefilters
Bij voertuigen met een carburator dient de filter om verontreinigingen en dus ook startproblemen te voorkomen. Het is een essentieel onderdeel van elektronische inspuitsystemen en verwijdert sporen van verontreiniging. De levensduur van het systeem gaat erop vooruit.

Dieselfilters
Dieselfilters dienen voor het verwijderen van verontreinigingen, maar ook voor het scheiden van het in de diesel aanwezige water. Het water wordt afgezet op de vezels van het filtermedium en afgevoerd. Dit is een zeer belangrijke eigenschap, want wanneer water in het hogedrukinjectiesysteem van een dieselmotor komt, kan het zorgen voor slechte smering en corrosie.

Onderdelen brandstoffilter

Bimetale ventiel

Dit zorgt voor een optimale brandstoftemperatuur door de instroom van warme brandstof vanuit de motor door de filter om te leiden.

Filtermedium
Het medium haalt in eerste instantie vuile deeltjes uit de brandstof. In het geval van diesel vindt er ook waterafscheiding plaats. Het filterpapier heeft een radiale V-vorm.

Drukbestendige behuizing
In plastic of roestvrij staal.

Filterafdekking
In plastic of geanodiseerde staalplaat.

Opvangkamer water
Bij dieselfilters wordt het water uit de brandstof gehaald en afgevoerd naar de opvangkamer voor het water onder aan de filter. Van hieruit zal het naar buiten worden afgevoerd.

Vervangen brandstoffilter

Tijdens het gebruik wordt de filter erg vuil door de deeltjes die uit de brandstof worden gefilterd. De filter moet regelmatig worden vervangen om bepaalde risico's te voorkomen. Denk hierbij aan wisselvallige prestaties en brandstofverbruik, ondoeltreffende filtering met onderbreking in de brandstoftoevoer tot gevolg en verstopping van de openingen in de carburator. Typische symptomen van een vuile brandstoffilter zijn startproblemen en een sputterende en lawaaierige motor. In het slechtste geval kan de motor gewoon stilvallen.

Algemene aandachtspunten

Bij het werken aan het brandstofsysteem moet men voorzichtig te werk gaan. Het blijft vaak lang na het stilleggen van de motor onder hoge druk staan. Lees ook steeds aandachtig de instructies in de handleiding.

CHECKLIST VERVANGING OLIEFILTER

• Gebruik de juiste gereedschappen.

• Maak de raakoppervlakken van de

• pakking schoon als er een patroon met felsnaad is en smeer de pakking op het patroon.

• Let erop dat de O-ringen niet worden samengedrukt of verdraaid.

• Neem de door de fabrikant aangegeven aanspanmomenten in acht.

• Hou altijd een schone doek bij de hand om gelekte olie op te vangen of weg te vegen.

CHECKLIST VERVANGING BENZINEFILTERS (VOERTUIGEN MET CARBURATOR)

• Controleer zorgvuldig of de brandstoffilter niet van het ingeschroefde type is.

• Leg de exacte positie van de filter vast.

• Neem nota van de stromingsrichting van de brandstof tijdens demontage. Beperk brandstoflekken.

• Sluit slangen goed aan. Laat de motor enkele minuten draaien zodat u op lekken kunt controleren.

• Let op: kijk goed naar de montagerichting van het filter. De pijl op de filter geeft een indicatie van de draairichting.

CHECKLIST VERVANGING DIESELFILTERS

• Neem nota van slangen en aansluitingen.

• Let op hete vloeistoflekken in geval van brandstofverwarming.

• Reinig de filterhouder met een pluisloze doek.

• Vervang systematisch alle pakkingen en draai vast volgens het aanbevolen aanspanmoment.

• Sluit slangen goed aan en laat de motor enkele minuten draaien zodat u kunt controleren op lekken.

• Bedien de pomp en ontlucht het systeem.

• Let op: voor de vervanging van een dieselfilter is een schone en stofvrije omgeving vereist.