DISTRIBUTIE

De distributie is een cruciaal onderdeel van de viertaktverbrandingsmotor. Diverse componenten zijn nodig om de distributieriem goed te geleiden en om de juiste spanning te waarborgen. In moderne motoren zijn die onderdelen van de riemaandrijving onderhevig aan hevige spanningen door trillingen en grote temperatuur- en snelheidsschommelingen. Een onderdeel dat niet goed werkt, beïnvloedt het gehele distributiesysteem en beschadigt de motor.

• Poelies zijn riemschijven die de riem geleiden.

• Distributiespanrollen zorgen voor een permanent goede riemspanning. Er is een onderscheid tussen handmatig verstelbare en automatische spanrollen. Het riemspansysteem evolueerde van vaste poelies naar een enkelvoudige of dubbele excentrische distributiespanrol. De spanrol genereert langs de rugzijde de spanning van de distributieriem en houdt die constant. Die spanning bewaart de juiste positie van de poelies.

• De waterpomp jaagt continu grote volumes koelvloeistof door de motor en de radiator. Zo voert ze overtollige warmte af. Een optimale motortemperatuur maakt een goede verbranding mogelijk. Tijdens herstelbeurten moet er zeker aandacht aan waterpompen worden besteed. Het meest kwetsbare gedeelte is het afdichtingsvlak. Als dat beschadigd wordt, kan het gebeuren dat de lager wordt gespoeld. In het ergste geval faalt de waterpomp, wat stevige schade aan de motor kan veroorzaken.

• De distributieriem controleert het precieze verbrandingsproces in de motor door de kleppen te regelen. De getande distributieriem wordt aangedreven door het krukastandwiel. Dit drijft zelf de nokkenas(sen) aan, naast ook de brandstofinjectiepomp, balansas en waterpomp. De gesynchroniseerde rotatie van de nokkenas(sen) opent en sluit de kleppen van de motor op het juiste moment. Als de nokkenas en de krukas niet synchroon lopen, werkt de motor niet.

OPBOUW VAN DE RIEM

Samenstelling

Een distributieriem bestaat uit stof (polyamide), synthetisch rubber en glasvezel.

• De toplaag: de rugzijde is gemaakt uit een slijtvast polyamideweefsel. Afhankelijk van de belasting verschilt de afwerking. Hooggespannen distributieriemen zijn versterkt met een temperatuurresistent polyamideweefsel, dat de slijtvastheid van de randen verhoogt.

• De tanden: de tanden zijn een combinatie van gedeeltelijk vezelversterkt H-NBR-rubber en polyamideweefsel tussenin, dat de tanden tegen slijtage en afschuifkrachten beschermt. De H-NBR-elastomeren (gehydrogeneerd nitrilbutadieenrubber) zijn ideaal voor aandrijvingen met hoge eisen op het vlak van temperatuur, veroudering en dynamische sterkte. Dit materiaal is zeer goed bestand tegen veroudering en kan worden gebruikt bij temperaturen tot ongeveer 140 °C.

• De trekkoorden: in de tanden zijn trekkoorden ingebed. Die bestaan uit hoogbestendige glasvezels die omgekeerd (linksom en rechtsom) werden gevlochten.

• Daardoor zijn de trek-koorden overlangs stabiel, lopen ze neutraal en vervormen ze niet wanneer ze achterwaarts worden gebogen. Gebroken glas-vezels verlagen de belastingscapaciteit zodanig dat er plots een defect kan optreden.

• Om die reden mogen distributieriemen niet gekrompen of gedraaid worden.

Tandprofielen

Er zijn verschillende distributieriemprofielen, waarvan de trapezoïdale, de parabolischeen de gebogen vormen de voornaamste zijn. De trapeziumvorm is het klassieke profiel. Toen de eisen in verband met de bescherming tegen lawaai en krachtoverbrengingentoenamen, kwamen gebogen tandvormen (HTD- en STD-profielen) meer in zwang. De ronde vorm garandeert een gelijkmatige verdeling van de krachten die op de tand inwerken, en vermijdt ook spanningspieken. Het HTD-profiel (High Torque Drive) is geoptimaliseerd voor de overbrenging van hoge lasten, zoals voor dieselmotoren met een hoge brandstofinjectiedruk. Het STD-profiel (Super Torque Drive) is geluidsabsorberend, waardoor het voornamelijk voor benzinemotoren wordt ingezet. Voor elk van de tandvormen bestaat er een groot aantal varianten. Een groef op de kop van de tand bijvoorbeeld, kan resulteren in betere geluidseigenschappen.

VOORDELEN

De distributieriem haalt het van de distributieketting op verschillende vlakken. Maar ook de ketting heeft zeker zijn voordelen. Een opsomming van de pluspunten voor beide kanten, in een vergelijking met elkaar.

Riem

• Hogere energie-efficiëntie en een lichte reductie in CO2-emissie door een lager brandstofverbruik;

• lichter dan een ketting;

• significant stillere werking;

• rekt bijna niet uit, door een stabiele kleptiming. Wanneer een ketting langer wordt, verandert ook de timing/omlooptijd;

• lagere productiekosten;

• eenvoudig om de waterpomp in het systeem te integreren;

• eenvoudiger om een hogedrukdieselverstuiverpomp aan te drijven;

• eenvoudiger om aanvullende onderdelen aan te drijven zoals oliepomp of balansassen.

Ketting

• Heeft minder plaats nodig, doordat geen extra ruimte nodig is voor onderhoud. Zo kan de opbouw van de motor ook kleiner;

• motoren met distributieketting hebben een hoger toerental bij 'downsizing';

• moet onder normale omstandigheden niet worden onderhouden gedurende de volledige levensduur van het voertuig. De riem heeft een korter onderhoudsinterval;

• kent geen plotse defecten. Een defect wordt meestal meteen aangegeven door een ratelgeluid;

• geschikt voor gecompliceerde distributiesystemen.