Full hybride-specialist tot het stopcontact gedwongen
Rijtest Lexus NX 450h+
De tweede NX-generatie van Lexus bracht opvallende vernieuwing op het vlak van exterieur- en interieurontwerp, multimedia en connectiviteit. Belangrijke wijzigingen ook op het gebied van motorisaties en de inbreng van technologisch gerevalueerde, op 15 jaar ervaring berustende hybrideaandrijvingen. Met de NX 450h+, het topmodel uit het vernieuwde NX-gamma, combineert Toyota’s luxemerk Lexus die gereputeerde, zelfladende hybridepraxis voor het eerst met deeltijdse energietoevoer uit het “stopcontact”.
We mogen het ook genuanceerder formuleren. Vooraleer Lexus zijn eerste plug-inhybride produceerde – de hier gepresenteerde NX 450h+ – werd meer dan 15 jaar ervaring opgedaan met de zelfladende hybrideaandrijving. Ondervindingrijke, deeltijdse e-aandrijving, waarbij de technische inbreng van moederhuis Toyota – toch de schepper van hybridetrendsetter Prius – nooit ver weg was.
Milieu & energie-effectiviteit?
Waarom deze Japanse hybridespecialist zich lang bleef verzetten tegen de stekkerhybride? Omdat het meergewicht aan batterijen – waarmee een relatief beperkt aantal kilometers elektrisch (en zogezegd emissievrij) kan worden gereden – niet de wild rondgebazuinde milieu-effectiviteit oplevert. En omdat de met batterij en e-motor(en) meer wegende PHEV’s, doorgaans nog bedacht met te optimistisch gedownsizede verbrandingsmotoren, hun fossiel brandstofverbruik stevig zien oplopen als de batterij is leeggereden. Waardoor het gros – de uitzonderingen zijn schaars – van de met (theoretisch) lage CO2-cijfers ‘bevoordeelde’ PHEV’s in de praktijk veel meer fossiele energie consumeren dan hetgeen de autoklant wordt beloofd.
Tot de PHEV-cultuur gedwongen
Maar, strenger wordende uitstootnormen en fiscale gunstregimes alsook een concurrentie die daar gewillig mee omgaat, dwongen Toyota – en dwingen dus ook Lexus – tot de cultuur van de stekkerhybrides. Toyota deed dat eerder met een PHEV-variant van ‘hybridepionier’ Prius en nadien met de RAV4 PHEV. Het is de aandrijflijn van deze RAV4-stekkerhybride die trouwens model heeft gestaan voor de Lexus NX 450h+. Een model waarmee Lexus naar de kopers lonkt die vandaag in de ban zijn van de Duitse premium stekkerhybrides van Audi Q5, BMW X3 en Mercedes GLC.
Lege batterij & efficiënte zelflading
Dat Toyota en Lexus nu toch het PHEV-pad bewandelen, wijzigt echter niets aan hun eerder verklaarde opvattingen over die stekkerhybrides. Niet ten onrechte trouwens: want hoe meer PHEV’s we rijden, hoe vaker we vaststellen dat – eens de batterij leeg – het brandstofverbruik bovengemiddeld wordt. Nadere kennismaking met de RAV4 PHEV en nu ook met de NX 450h+ leert ons dat deze stekkerhybrides een relatief gunstige elektrische actieradius combineren met een brandstofverbruik dat binnen de perken blijft, ook al is de batterij leeggereden. Dat kan maar op één manier worden verklaard: omdat met een lege batterij de aandrijving van deze Lexus terugvalt op een efficiënte zelfladende hybridewerking. Een specialiteit waarmee Toyota en Lexus in het verleden – en nog vooraleer PHEV’s als de nieuwe ‘verlossers’ werden aangekondigd – al faam verwierven wat brandstofzuinigheid en emissies betreft.
Geen ICE down- maar (opnieuw) upsizing
Wat we bij (helaas) te veel PHEV’s zien, zien we gelukkig niet in de eerste stekkerhybride van ervaringsspecialist Lexus. Dus geen fanatiek gedownsizede ICE. Want te kleine (zuigerverplaatsing) benzinemotoren die een meergewicht aan batterijen moeten meezeulen, zullen op langere afstand onvermijdelijk meer brandstof consumeren. Reden trouwens waarom Toyota enkele jaren geleden de verbrandingsmotoren die in een hybrideaandrijflijn moesten functioneren niet verder ging downsizen maar met meer slagvolume zegende. Toyota greep – tegen de algemene tendens in – terug naar 2.0 en zelfs 2.5 liter-motoren voor o.m. de hybrideversies van RAV4 en Camry.
De Lexus NX 450h+ wordt dus gepowerd met een viercilinder 2,5 liter Atkinson-benzinemotor, een 134 kW e-motor op de voorwielen, een 40 kW e-motor die (altijd) de achterwielen aandrijft, een hybridetransmissie en een via het stopcontact te herladen lithiumionaccu van 18,1 kWh. De e-motor vooraan zit geïntegreerd in de CVT-transmissie. Deze plug-in-450h+-opstelling resulteert in een systeemvermogen van 309 pk/227 kW.
Integratie van PHEV-technologie heeft de praktische functionaliteit van de NX 450h+ niet benadeeld. De kofferruimte bleef even ruim als die van de niet-stekkerhybridemodellen, en in een afzonderlijke ruimte onder de kofferbodem kunnen de oplaadkabels opgeborgen worden. Ook heeft stekkerhybrideaandrijving hier (bewust) geen aanleiding gegeven tot vermindering van de tankinhoud: die blijft behouden op 55 liter.
Elektrische vierwielaandrijving
De e-motor achteraan is altijd operationeel, waardoor de NX 450h+ voortdurend aandrijfkracht op de achterwielen heeft. Men mag dus van een permanent (elektrische) vierwielaandrijver spreken. Een vierwielaangedreven Lexus die volgens meerdere modi te rijden is. Te beginnen met de EV-standaardmodus, waarbij zuiver elektrisch gereden wordt tot de batterij is uitgeput. Zodra dat laagste batterijpeil wordt bereikt wordt automatisch overgeschakeld naar HV-rijmodus. In de modus Auto EV/HV schakelt men automatisch de verbrandingsmotor in als extra power nodig is. Nadien schakelt dan automatisch de EV-modus in. Ook kan de HV-modus worden geselecteerd als men de batterijlading op peil wil houden.
Lager zwaartepunt, breder spoor, betere balans ...
De tweede NX-generatie ‘steunt’ op het Global Architecture K (GA-K)-platform van Lexus dat een lager zwaartepunt (-20 mm), een grotere spoorbreedte voor en achter en evenwichtigere gewichtsverdeling tussen voor- en achteras met zich meebracht. Verder maakt Lexus melding van het gebruik van innovatieve lichtgewichtmaterialen die de koetswerkstijfheid bevorderen en dit zonder gewichtstoename. Er is in dit verband sprake van (eerste toepassing) 1.180MPa-staal voor drempelversteviging en 1.470MPa-staal bij de versteviging van de dakstructuur. Waarbij de voorste spatborden en de motorkap uit aluminium blijven.
Nieuw multimediaplatform
In de NX introduceert het herziene Lexus-multimediaplatform geavanceerde cloudnavigatie via de datacommunicatie van de auto (DCM). Dit zorgt o.m. voor realtime-trajectinformatie en updates van verkeerssituaties. Dit evenwel zonder beroep te moeten doen op het data-abonnement van de bestuurder. Het datapakket van vier jaar is trouwens inbegrepen in de aankoopprijs van de auto. Dit nieuwe multimediaplatform voorziet ook in de ‘Hey Lexus’-spraakassistentie.
Ons testmodel was standaard uitgerust met het Lexus Link Pro-systeem waarbij een 14 inch ‘groot’ beeldscherm wordt gebruikt. In het interieur worden ook vier USB-poorten gemonteerd en draadloze smartphone-integratie via Apple CarPlay. Android Auto kan met een kabelverbinding. De Lexus Link-app biedt mogelijkheden om op afstand een aantal diensten en voertuigfuncties te controleren.
Lexus Safety System +
Het Lexus Safety System + bevat standaard een waslijst aan actieve veiligheids- en bestuurdersassistentiefuncties met o.m. een Pre-Collisionsysteem dat motorrijders, vaste objecten en verkeersborden detecteert en botsgevaar met aankomend verkeer berekent bij het indraaien van een bocht. De kans op aanrijdingen wordt hier ook geminimaliseerd door toevoeging van Emergency Steering Assist-functies.
Naast optimalisatie van Adaptive Cruise Control, wordt ook de samenwerking van dat ACC en de Road Sign Assist uitgebreid om meer verkeerstekens te herkennen en – waar nodig – daar ook actief op te reageren.
Met het optionele Extended Safety Package zorgt het Lexus Safety System + automatisch voor hulp bij het wisselen van rijstrook. Zo wordt (indien nodig) ook automatisch voor deceleratie of acceleratie gezorgd (i.v.m. de ingestelde ACC-snelheid) als men van rijstrook wisselt om een trager voertuig in te halen.
Een Advanced Park-systeem maakt gebruik van de vier panoramische camera's en twaalf ultrasone sensoren om de omgeving rondom het voertuig in display te brengen. Dat automatisch parkeersysteem is ook leverbaar met een Remote Parking-functie. Waarna de NX 450h+ op afstand in of uit een krappe parkeerplek kan worden gemanoeuvreerd met smartphone en dankzij de Lexus Link-app.
Brandstofefficiëntie
Dankzij een stevige batterij van 18 Wh voorziet de NX 50h+ in een elektrische actieradius van – zo stelden we vast – dik 70 km. In stadsverkeer zou dat (volgens WLTP) kunnen oplopen tot 85 km. Een actieradius waarmee deze Lexus zich in vergelijking met de rechtstreekse concurrentie bepaald niet verlegen moet tonen. Mooi meegenomen is ook dat in zuiver elektrische modus – en zonder tussenkomst van de 2.5 liter viercilinder – snelheden tot 130 km/u te halen zijn. Wat ons – tenminste wat het hybrideaspect van deze PHEV betreft – echt kon bekoren, is de brandstofefficiëntie die ook bij een leeggereden batterij “efficiënt” blijft. Waar in dat geval het merendeel van de PHEV’s gretiger aan het brandstofreservoir gaat slurpen, profiteert deze Lexus ten volle van een efficiënt functionerende zelfladende hybrideaandrijving om zo het fossiele brandstofverbruik binnen de perken te houden. Waardoor de NX 450h+ ook en vooral op langere trajecten een zuinig met zijn brandstof omgaande wagen blijft.
een van de meest verfijnde PHEV’s van vandaag
De toegenomen spoorbreedte voor en achter en een betere gewichtsverdeling tussen voor- en achteras komen de dynamische rijkwaliteiten goed uit. Iets waaraan het in stijfheid nogmaals opgevoerde koetswerk en de herziene McPherson-wielgeleiding voor, samen met de achterophanging met dubbele vorkbenen, hun steentje bijdragen. Toegegeven, deze wagen voelt eerst wat zwaarlijvig aan. Maar als (schijn)zwaarlijvige blijft hij haarfijn sturen en weet hij probleemloos de kleine wegoneffenheden op te vangen. Dit alles zonder overhellende koetswerktoestanden.
Het perfect wegwerken van trillingen heeft ook geleid tot een interieur met hoogstaande geluidskwaliteit. Van Lexus kan men overigens niets anders verwachten maar met deze NX hebben de Japanners op dit vlak wel heel goed hun best gedaan. Het stijver geworden koetswerk, de voor- en zijruiten (vooraan) uit glas van hoge akoestische kwaliteit, de vlakke deurlijsten, speciale vergrendeling van de motorkap, geluidsabsorberende wielkastbeschermers, geluids- en trillingdempende schuimcoating bij voor- en middenstijlen … Het draagt allemaal bij tot effectieve reductie van storende geluiden en vervelende trillingen.
Het hoogstaande geluidscomfort maakt dat de Lexus NX 450h+ – de gunstige dynamische kwaliteiten, zijn permanente vierwielaandrijving en de niet onaardige (aandrijf)systeemkarakteristieken ten spijt – niet meteen aanzet tot sportief rijgedrag. Ook al zal hij ook op dat vlak niet teleurstellen. Weet echter dat hij onder normale gebruiksomstandigheden een raisonnabel fossiel brandstofverbruik laat optekenen. Energiebewust dus. Niet in het minst als men de elektriciteitskosten voor het laden van de batterij even buiten beschouwing laat. Maar het is vooral – zelfs bij lege batterij – dat lage brandstofverbruik dat ons aanzet om de eerste PHEV van Lexus een van de meest verfijnde op de markt te noemen. Ook omdat zowel ICE, CVT als beide e-motoren een vlekkeloze vorm van samenwerking demonstreren. Zonder de minste haperingen of trillingen. Zonder een plots in de toeren happende ICE. De 15 jaar praktijkervaring met zelfladende hybrides laat zich hier dus duidelijk voelen.
Conclusie
Lexus is – net als moederhuis Toyota - lang niet geïnteresseerd geweest in stekkergevoede, deels elektrische auto-aandrijving. Als voorvechters en dé specialisten in hybridemotorisaties (Prius) bleven ze (terecht) overtuigd dat het stopcontact niet altijd “die” kritiekloos toegejuichte meerwaarde oplevert. Niet op brandstof-economisch, en ook niet op milieutechnisch vlak.
Want de meeste plug-inhybrides moeten om een respectabele elektrische actieradius te kunnen garanderen al snel 200 kg aan accu’s meezeulen. Altijd en overal. De meeste PHEV’s ontpoppen zich ook als gulzige brandstofconsumenten van zodra de batterijvoorraad is uitgeput. Gebaseerd op praktijkervaringen en efficiënt functionerende zelfladende hybrideaandrijving maakt deze eerste stekkerhybride van Lexus daarop alvast een leuk vast te stellen uitzondering.
Want ook al is de laatste stroomstoot uit de batterij gepuurd en moet de verbrandingsmotor op zijn eentje het meergewicht (aan batterijen en e-motoren) richting reisdoel torsen, dan nog blijft de Lexus NX 450h+ zuinig met fossiele brandstof omspringen en zo het vaak ijdel gebruikte begrip “energiebewust” hoog in het vaandel dragen.
Lexus NX: Elektronische deurontgrendeling met e-slot
Lexus heeft in de NX de traditionele interne deurhendel of drukknopschakelaar om de deuren te ontgrendelen voor het eerst vervangen door een e-slot ofwel elektronische deurontgrendeling. Het e-slot werkt samen met de dodehoekdetectie (Blind Spot Monitor) dat waarschuwt voor achteropkomend verkeer of naderende fietsers. Zodra BSM dergelijke risico’s detecteert wordt in de NX een zoemer geactiveerd en kan de deur niet worden ontgrendeld.
